Czym jest motywacja?
Motywacja jest procesem wewnętrznym, wyznaczającym kierunek działania, będący nastawiony na osiąganie jakiegoś celu (J.Strelau i in., Podstawy Psychologii dla nauczycieli. Warszawa 1975). Zgodnie z definicją zamieszczoną w znanej wszystkim Encyklopedii Powszechnej PWN dostrzegamy tzw. motywacyjną funkcję zadania, aż do momentu jego zakończenia, a to dlatego, że jednostka podejmując jakieś działanie, widzi z góry założony efekt, w wyniku, czego wyzwala się w nim system motywacyjny, dzięki któremu zadanie to musi zakończyć. To silna, wewnętrzna potrzeba. Z kolei na gruncie zawodowym to najczęściej możliwość samorealizacji przy dogodnych warunkach finansowych. Pracownik powinien przede wszystkim postrzegać zatrudnienie jako atrakcyjne, a co za tym idzie, długoterminowe. Bardzo istotne od strony pracodawcy, jest określenie konkretnych oczekiwań personelu wobec zajmowanego stanowiska. Znany badacz L. H. Haber definiuje motywację jako działanie polegające na „zindywidualizowanym podejściu kierownika do pracownika, wniknięciu w jego system potrzeb i oczekiwań, stworzeniu odpowiednich warunków pracy oraz wyborze najlepszego sposobu kierowania, dzięki czemu wykonywana przez niego praca może stać się podstawą do realizacji celów firmy”. Tak naprawdę, zrozumienie motywacji, jak również tego, co ją wywołuje, ukierunkowuje oraz podtrzymuje zachowania ludzi, zawsze było istotne dla menadżerów, którzy tworzą systemy motywowania dla swoich podwładnych.
Warto zwrócić uwagę na to, że osoba silnie zmotywowana przedkłada jedne aktywności nad inne, ćwiczy zachowania i doskonali zdolności wymagane do osiągnięcia celu oraz, pomimo frustracji, poświęca energię dla osiągnięcia sukcesu. Najbardziej popularne teorie motywacji próbują odpowiedzieć na dwa podstawowe pytania dotyczącego tego co motywuje ludzi do działania, oraz dlaczego ludzie wybierają takie a nie inne zachowania, np. lepiej pracują, wydajniej, dłużej etc.
Rodzaje motywacji
Znane są dwa podstawowe rodzaje motywacji: czyli wewnętrzna i zewnętrzna. Ta pierwsza wypływa z naszego wnętrza i jest procesem wewnętrznym, przebiega w naszym umyśle, ukierunkowuje nasze działanie i podejmowane kroki. Ta druga, czyli zewnętrzna to wszystkie czynniki, które determinują nas do działania, np. system motywacji w pracy. Tu wskazuje się także na motywację negatywną i pozytywną. Prostym przykładem niech będzie na przykład pochwała w miejscu pracy. Co istotne, ma ona większe znaczenie wówczas, gdy jest wypowiedziana w obecności innych. Stąd też sugeruje się chwalić w obecności innych, gdyż to podnosi poziom samooceny osoby chwalonej, zaś dla otoczenia stanowi ona swego rodzaju wzorzec do naśladowania. Współzawodnictwo i rywalizacja należą do tych metod motywacyjnych, które są bardzo skuteczne, o ile stosuje się je bardzo umiejętnie i z umiarem. Nie ulega wątpliwości, ze te dwa rodzaje się przenikają. Człowiek zmotywowany podejmuje wyzwanie i robi pierwszy krok, a ten stan podtrzymują motywatory zewnętrzne. Szczególnie, że potrzeba samorealizacji jest silna.
